Najważniejsze orzeczenia dotyczące kredytów we frankach to wyroki TSUE, które zmieniły sytuację konsumentów w sporach z bankami. Dzięki nim frankowicze zyskali realne narzędzie do unieważniania nieuczciwych umów kredytowych. Poniżej przedstawiamy ich znaczenie praktyczne i wpływ na sprawy frankowe w Polsce. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) odegrał tu kluczową rolę.

W sporach frankowych sądy krajowe, w tym polskie, bardzo często opierają się na wykładni prawa unijnego. Orzeczenia TSUE – najwyższego sądu Unii Europejskiej – są kluczowe w ustalaniu, czy umowa kredytowa zawarta z konsumentem jest zgodna z prawem.

TSUE jest po to, aby badać zgodność danych rozwiązań z prawem unijnym, w kontekście umów frankowych, eurowych, dolarowych będzie to badanie m.in.:

• czy zapisy umowy są jasne i przejrzyste,
• czy bank rzetelnie poinformował o ryzyku kursowym,
• czy umowa może obowiązywać bez klauzul abuzywnych,
• czy konsument może żądać unieważnienia całej umowy,
• jakie są skutki nieważnych zapisów w umowie kredytowej.

Każdy wyrok TSUE może wpłynąć na tysiące toczących się postępowań w Polsce.

Dlaczego wyrok TSUE w sprawie Dziubak (C-260/18) był przełomowy?

Wyrok z 3 października 2019 r. w sprawie państwa Dziubaków przeciwko Raiffeisen Bank był punktem zwrotnym. Ich umowa, kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego, zawierała zapisy pozwalające bankowi na dowolne ustalanie kursów walut, co TSUE uznał za nieuczciwe (abuzywne).

Najważniejsze tezy wyroku:

• Jeśli klauzule przeliczeniowe są nieuczciwe, cała umowa może zostać uznana za nieważną.
• Niedozwolone postanowienia nie mogą być „ratowane” np. przez zastąpienie ich średnim kursem NBP.
• Konsument ma prawo wyboru – sąd nie może narzucać utrzymania umowy za wszelką cenę.

Wyrok otworzył drogę do masowego unieważniania umów frankowych w polskich sądach.

Przedawnienie roszczeń – wyrok z 29 kwietnia 2021 r. (C-19/20)

To orzeczenie dotyczyło ważnej kwestii przedawnienia roszczeń. TSUE uznał, że bieg przedawnienia nie może rozpocząć się, zanim konsument nie dowie się, że jego prawa zostały naruszone – czyli zanim nie uświadomi sobie, że umowa może być nieważna.

Wnioski z wyroku:

• Przedawnienie nie biegnie, dopóki konsument nie dowie się, że jego prawa zostały naruszone.
• Bank nie może skutecznie powoływać się na przedawnienie, jeśli sam dopuścił się naruszeń prawa.

Ten wyrok znacznie zwiększył bezpieczeństwo prawne frankowiczów i osłabił pozycję banków w sporach sądowych.

Wynagrodzenie za kapitał? TSUE rozwiewa wątpliwości – wyrok z 15 czerwca 2023 r. (C-520/21)

To jeden z najgłośniejszych wyroków TSUE. Trybunał odpowiedział na dwa istotne pytania:

• Czy bank może żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy?
• Czy konsument ma prawo do dodatkowego wynagrodzenia?

Stanowisko TSUE:

• Bank nie ma prawa do wynagrodzenia ani rekompensaty za udostępniony kapitał.
• Konsument może ubiegać się o dodatkowe świadczenie (np. z tytułu ograniczenia w dysponowaniu środkami), ale ostateczną decyzję podejmuje sąd krajowy.

To orzeczenie rozwiało jeden z najważniejszych mitów – że po unieważnieniu umowy konsument będzie musiał „dopłacić” bankowi. TSUE jasno podkreślił, że to bank ponosi ryzyko prawne nieuczciwej umowy, a nie konsument.

Jakie wyroki TSUE zapadły w 2024 i 2025 roku?

W kolejnych wyrokach TSUE potwierdził dotychczasową linię:

• Umowy z nieuczciwymi klauzulami są nieważne w całości.
• Bank nie może domagać się rekompensaty za utracone zyski.
• Konsument nie musi wykazywać szkody, by umowa została uznana za nieuczciwą.
• Sądy krajowe powinny orzekać z korzyścią dla konsumenta.

W orzeczeniach tych TSUE jasno deklaruję postawę prokonsumencką, co jest ogromną korzyścią dla frankowiczów.

Co te wyroki oznaczają dla frankowiczów w praktyce?

Orzecznictwo TSUE ma ogromne znaczenie praktyczne dla frankowiczów.

Najważniejsze wnioski płynące z analizy orzecznictwa TSUE to:

• Umowa frankowa zawierająca nieuczciwe klauzule może zostać unieważniona w całości.
• Bank nie ma prawa do dodatkowego wynagrodzenia ani rekompensaty.
• Kredytobiorca może odzyskać wszystkie wpłacone środki – zarówno raty, jak i prowizje oraz opłaty okołokredytowe.
• Czas na podjęcie działania przez kredytobiorcę związany jest wyłącznie z jedną datą – dowiedzenia się o wadliwości zapisów umowy,

Sądy krajowe coraz częściej wydają wyroki korzystne dla frankowiczów, opierając się bezpośrednio na stanowisku TSUE.

Dlaczego TSUE jest sojusznikiem frankowiczów?

Wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE przez ostatnie lata radykalnie zmieniło sytuację frankowiczów. To już nie tylko pojedyncze wyroki – to stabilna linia orzecznicza, która nie pozostawia złudzeń: banki zawierały umowy niezgodne z prawem, a konsumenci mają prawo do ich unieważnienia.

Każdy frankowicz powinien znać te wyroki TSUE, bo od ich zrozumienia i zastosowania zależy, czy skorzysta z ochrony prawnej, czy pozostanie z toksycznym kredytem na dziesięciolecia.

Masz kredyt we frankach i chcesz wiedzieć, czy Twoja umowa może zostać unieważniona? Skontaktuj się z Kancelarią Behrendt i Wspólnicy. Przeanalizujemy Twoją umowę i wskażemy najlepsze rozwiązanie prawne.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy wyroki TSUE mogą unieważnić moją umowę frankową?
Tak – jeśli umowa zawiera nieuczciwe klauzule, sąd może ją unieważnić na podstawie wyroków TSUE, które wyznaczają prokonsumencką linię orzeczniczą.

Czy po unieważnieniu umowy bank może żądać pieniędzy za kapitał?
Nie – zgodnie z wyrokiem TSUE z 15 czerwca 2023 r., bank nie ma prawa domagać się wynagrodzenia za udostępnienie kapitału.

Kiedy rozpoczyna się przedawnienie roszczeń w sprawach frankowych?
Bieg przedawnienia zaczyna się dopiero wtedy, gdy konsument dowie się, że jego prawa zostały naruszone, czyli np. że umowa może być nieważna.

Materiał informacyjny przygotowany przez zespół radców prawnych i adwokatów specjalizujących się w sprawach frankowych.