Samo skierowanie pozwu jest niewystarczające, frankowicze muszą złożyć wniosek o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania, w którym zostaną powołane odpowiednie argumenty. Dopiero pozytywna decyzja sądu pozwala wstrzymać obowiązek spłaty na czas procesu.

Prawidłowo sformułowany wniosek prowadzi do decyzji sądu, który postanowieniem udziela zabezpieczenia powództwa poprzez wstrzymanie obowiązku spłaty rat. Niemniej należy w pierwszej kolejności uprawdopodobnić swoje roszczenie oraz wykazać interes prawny w zabezpieczeniu.

Należy mieć także świadomość, że udzielanie zabezpieczeń w toku postępowań o unieważnienie umowy kredytu w CHF nie było zawsze normą. Przez długi czas polskie sądy kwestionowały istnienie interesu prawnego po stronie konsumenta w udzieleniu mu zabezpieczenia, wskazując, że banki jako duże podmioty rynku finansowego posiadają odpowiednie aktywa, aby zabezpieczyć ewentualne roszczenia frankowiczów.

Zdaniem kancelarii frankowych taka ocena tematu była krzywdząca dla konsumentów, którzy przez trwające wiele lat procesy nadal musieli uiszczać raty kredytu mimo tego, że często ich wpłaty przewyższały udzielony im kapitał, z drugiej zaś strony z racji wielu toczących się procesów frankowicze nie podzielali oceny sądów, że banki poradzą sobie z obciążeniem finansowym, jakie będzie wiązało się z wyrokami unieważniającymi umowy.

Dlaczego polski sąd zwrócił się do TSUE w sprawie frankowiczów?

Tym razem Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny postanowił zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem:

„Czy w świetle zasady skuteczności i proporcjonalności art. 6 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 sprzeciwiają się takiej wykładni przepisów krajowych lub orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którymi sąd krajowy może – w szczególności ze względu na ciążące na konsumencie obowiązki rozliczenia się z przedsiębiorcą albo dobrą sytuację finansową przedsiębiorcy – nie uwzględnić wniosku konsumenta o zarządzenie przez sąd środka tymczasowego (zabezpieczenia powództwa) polegającego na zawieszeniu na czas trwania postępowania wykonywania umowy, która prawdopodobnie zostanie uznana za nieważną na skutek usunięcia z niej nieuczciwych warunków umownych?”

Jak wyrok TSUE z 2023 r. wspiera frankowiczów?

W wyroku TSUE z 15 czerwca 2023 roku (C‑287/22) Trybunał wskazał, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w związku z zasadą skuteczności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może oddalić złożony przez konsumenta wniosek o zastosowanie środków tymczasowych mających na celu zawieszenie spłaty rat do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia w przedmiocie unieważnienia umowy kredytu, jeśli ta zawiera nieuczciwe warunki – w sytuacji, gdy zastosowanie tych środków jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności orzeczenia.

W tym zakresie powstaje jedynie pewna wątpliwość, kiedy możemy mówić o konieczności zapewnienia pełnej skuteczności orzeczenia. W tym zakresie Trybunał także podjął się wyjaśnienia, wskazując w pkt 50–54, iż w sytuacji, kiedy konsument musiałby dochodzić kolejnych kwot w ramach nowej sprawy lub rozszerzenia powództwa, mimo że umowa może być nieważna, to naruszałoby to zasadę skuteczności.

Jednocześnie TSUE wskazał, że zastosowanie środka tymczasowego wydaje się tym bardziej konieczne, gdy konsument wypłacił bankowi więcej, niż pożyczył, jeszcze przed wszczęciem postępowania.

Co zmieniło się dla frankowiczów po wyroku TSUE?

W konsekwencji wyrok ten zmienił podejście polskich sądów do kwestii zabezpieczenia powództwa. Co również interesujące, pogląd ten tym bardziej ugruntował się w orzecznictwie po tym jak 20 lipca 2023 roku została ogłoszona upadłość Getin Banku.

Masz umowę kredytu indeksowanego lub denominowanego z okresu 2000–2011? Nie czekaj, zgłoś się do nas po analizę, być może Twoja umowa również zawiera klauzule niedozwolone.

Frankowicze – dlaczego nie warto zwlekać z pozwem przeciwko bankowi?

Choć większość banków posiada odpowiednie środki na wypłatę zasądzonych kwot z tytułu nieważności umowy, to jednak niektóre z nich są w coraz gorszej kondycji (np. Bank BPH S.A.). Frankowicze, którzy zawarli kredyty z Getin Noble Bankiem S.A., teraz muszą czekać na przeprowadzenie procesu upadłości, a zwrot ich środków wydaje się bardzo niepewny. Dlatego nie warto czekać!

Zachęcamy do kontaktu z kancelarią frankową Behrendt i Wspólnicy. Oferujemy bezpłatną analizę umowy kredytowej.

Frankowicze i kredyt CHF – najczęściej zadawane pytania

Czy po złożeniu pozwu nadal trzeba spłacać kredyt indeksowany lub denominowany?

Tak. Samo złożenie pozwu nie wstrzymuje obowiązku spłaty kredytu. Aby przestać płacić raty, konieczne jest złożenie do sądu wniosku o zabezpieczenie powództwa, czyli o czasowe zawieszenie spłaty do zakończenia sprawy.

Kiedy sąd może wstrzymać obowiązek spłaty kredytu frankowego?

Sąd udzieli zabezpieczenia, jeśli kredytobiorca uprawdopodobni roszczenie (np. wskaże na abuzywność postanowień umownych) oraz wykaże interes prawny, np. nadpłatę względem kwoty otrzymanej od banku. Sytuacja ta została potwierdzona m.in. wyrokiem TSUE z 15 czerwca 2023 r. (C‑287/22).

Czy opłaca się zawnioskować o zabezpieczenie?

Zdecydowanie tak. Dzięki zabezpieczeniu nie trzeba spłacać rat w czasie trwania postępowania. TSUE jasno wskazał, że sądy krajowe nie mogą odmawiać zabezpieczenia tylko dlatego, że bank jest dużym podmiotem. Zabezpieczenie chroni konsumenta przed dalszym pogłębianiem roszczeń i zwiększa skuteczność późniejszego wyroku.