Rozwód z orzeczeniem o winie – czy warto walczyć o taki wyrok?

Rozwód z orzeczeniem o winie może przynieść satysfakcję moralną i zabezpieczenie finansowe, ale może wiązać się z większym stresem i dłuższym procesem sądowym. Warto o niego walczyć, gdy istnieją mocne dowody winy drugiego małżonka lub gdy rozwód pogarsza sytuację materialną jednej ze stron. Takie orzeczenie może uniemożliwić winnemu żądanie alimentów, a jednocześnie dać prawo do świadczeń małżonkowi niewinnemu. Zanim jednak podejmiesz decyzję, warto rozważyć wszystkie konsekwencje prawne i emocjonalne z pomocą prawnika.

Jaki rozwód w Polsce? Rodzaje rozwodów w polskim prawie

Rozwód stanowi jedną z form rozwiązania małżeństwa, której podstawy prawne określa Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Może zostać orzeczony wówczas, gdy między małżonkami doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, rozumianego jako zerwanie więzi duchowej, fizycznej oraz gospodarczej.  Sąd w przedmiocie winy w wyroku orzekającym rozwód, w zależności od okoliczności sprawy rozważa następujące warianty:

1. na zgodne żądanie małżonków zaniecha orzekania o winie,
2. ustala, że oboje małżonkowie są winni rozkładu pożycia,
3. ustala, że żaden z małżonków nie jest winny rozkładu pożycia,
4. ustala, że jeden z małżonków jest winny rozkładu pożycia.

To właśnie ten ostatni wariant, rozwód z winy małżonka, niosący ze sobą szczególne konsekwencje prawne i emocjonalne, budzi najwięcej kontrowersji. Czy jednak w każdej sytuacji warto o niego zabiegać?

Czym jest wina w rozpadzie pożycia małżeńskiego i jak ustala ją sąd?

Przypisanie winy małżonkowi następuje w sytuacji, gdy sąd uzna, iż to jego działanie lub zaniechanie doprowadziło do rozpadu związku. Wina rozumiana jest jako naruszenie obowiązków ustawowych wynikających z małżeństwa lub zasad współżycia społecznego. Warunkiem jest również zawinienie, czyli możliwość przypisania danej osobie świadomości co do skutków jej postępowania.

Co istotne, wina nie jest stopniowalna – sąd nie może orzec, że jeden z małżonków odpowiada np. w 90%, a drugi w 10%. Sąd przyjmuje, że winę ponosi jeden z nich, albo oboje.

Jakie są najczęstsze przyczyny orzeczenia winy w rozwodzie?

W zasadzie nie można stwierdzić z góry, że jakaś przyczyna rozkładu małżeństwa ma zawsze charakter zawiniony lub nie zawiniony, ale można założyć z dużą dozą prawdopodobieństwa, że pewne przyczyny będą miały charakter zawiniony. Orzecznictwo wskazuje na kilka takich typowych okoliczności:

• zdrada – zarówno fizyczna, jak i emocjonalna, a także tzw. pozory zdrady (np. utrzymywanie bliskich relacji z osobą trzecią, randki internetowe),
• uzależnienia – alkohol, narkotyki, hazard, gry komputerowe, zakupy,
• przemoc – fizyczna, psychiczna, ekonomiczna,
• odmowa współżycia bez usprawiedliwionej przyczyny,
• brak wzajemnej pomocy i lojalności,
• marnotrawienie majątku rodzinnego
• opuszczenie małżonka.

Alimenty na małżonka jako konsekwencja prawna rozwodu z orzeczeniem o winie?

Tak, najważniejszą konsekwencją przypisania winy jest możliwość dochodzenia alimentów od współmałżonka. Przy czym należy pamiętać, że małżonek uznany za wyłącznie winnego nie ma prawa żądać alimentów, nawet jeśli znajdzie się w niedostatku.

Natomiast małżonek niewinny może żądać świadczenia alimentacyjnego, jeśli na skutek rozwodu jego sytuacja materialna uległa istotnemu pogorszeniu – nawet jeśli nie znajduje się w niedostatku (art. 60 § 2 k.r.o.).

Co daje rozwód z winy małżonka?

Rozwód z orzeczeniem o winie wpływa również na:

• wyłączenie winnego małżonka od dziedziczenia ustawowegopo byłym współmałżonku,
• satysfakcję moralną małżonka niewinnego, która w praktyce często jest istotnym motywem walki o taki wyrok.
• możliwość uwzględniania okoliczności zawinionych przy rozstrzyganiu o władzy rodzicielskiej i kontaktach z dziećmi,

Warto podkreślić, że orzeczenie o winie nie ma wpływu na wysokość alimentów na dzieci ani na sam fakt ich przyznania.

Jakie są zalety rozwodu z orzeczeniem o winie?

Do głównych zalet rozwodu z orzeczeniem o winie należą korzyści finansowe i moralne dla małżonka niewinnego, wynikające z jednoznacznego wskazania odpowiedzialności za rozpad małżeństwa:

• możliwość uzyskania alimentów przez małżonka niewinnego,
• brak prawa małżonka winnego do żądania alimentów,
• wyraźne wskazanie odpowiedzialności za rozpad małżeństwa,
• poczucie sprawiedliwości i satysfakcji moralnej.

Jakie wady i ryzyka niesie rozwód z orzeczeniem o winie?

Rozwód z orzeczeniem o winie wiąże się jednak z istotnymi trudnościami, które mogą wydłużyć postępowanie, zwiększyć obciążenie emocjonalne i nieść ryzyko niekorzystnego wyroku:

• wydłużenie postępowania – sprawy o winę trwają często miesiącami lub latami ze względu na konieczność przeprowadzenia obszernego postępowania dowodowego (świadkowie, ekspertyzy, dokumenty),
• wysoki koszt emocjonalny – ujawnianie intymnych szczegółów życia, konfrontacja z trudnymi dowodami i świadkami,
• ryzyko niekorzystnego wyroku – sąd może orzec winę obu stron lub nawet przypisać winę osobie wnoszącej pozew.

Kiedy warto walczyć o rozwód z orzeczeniem o winie?

Z praktycznego punktu widzenia, wniosek o rozwód z orzeczeniem o winie jest uzasadniony, gdy:

• małżonek posiada mocne dowody zdrady, przemocy lub innych zawinionych zachowań współmałżonka,
• rozwód prowadzi do znacznego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego,
• strona chce zabezpieczyć się przed roszczeniami alimentacyjnymi drugiego małżonka,
• istotna jest satysfakcja moralna i potrzeba uzyskania jednoznacznego rozstrzygnięcia.

Rozwód z orzeczeniem o winie – podsumowanie

Rozwód z orzeczeniem o winie jest instytucją niosącą poważne konsekwencje prawne i emocjonalne. Z jednej strony, może stanowić narzędzie ochrony interesów materialnych oraz moralnych małżonka niewinnego. Z drugiej jednak, wiąże się z długotrwałym i trudnym procesem, wymagającym odwagi, odporności psychicznej oraz często profesjonalnego wsparcia prawnego.

Dlatego decyzję o wystąpieniu z takim roszczeniem warto podejmować indywidualnie, po rozważeniu wszystkich okoliczności – zarówno prawnych, jak i osobistych.

Skontaktuj się z  Kancelarią Behrendt i Wspólnicy – pomożemy Ci przejść przez ten trudny czas i podjąć decyzje, które będą miały wpływ na Twoje dalsze życie.

FAQ – rozwód z orzeczeniem o winie