Frankowicze — osoby, które zaciągnęły kredyty we frankach szwajcarskich — zmagają się z licznymi trudnościami związanymi z wadliwymi umowami kredytowymi. Dzięki profesjonalnemu wsparciu prawnemu, kredytobiorcy mogą skutecznie ubiegać się o unieważnienie kredytu frankowego oraz o właściwe rozliczenie roszczeń. Jednym z narzędzi stosowanych w tego typu sprawach jest zarzut potrącenia.

Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze. W takiej sytuacji znajdą się frankowicze i bank w sporze frankowym o unieważnienie umowy kredytu. Idea potrącenia czyli tak zwanej kompensaty jest raczej zrozumiała dla każdego. W sposób oszczędzający czas i środki pozwala na wywiązanie się z zobowiązania. Zamiast bowiem doprowadzać do tego, że jedna ze stron będzie świadczyć na rzecz drugiej i jednocześnie od niej oczekiwać tego samego efektywniejszym i niejednokrotnie bezpieczniejszym środkiem będzie umorzenie świadczenia wyższego o oświadczenie niższe. Natomiast w znaczeniu prawnym zarzut potrącenia jako sposób wygaszenia zobowiązania jest w skutkach równoważny spełnieniu świadczenia.

Jeżeli chodzi o zakres potrącenia, to co do zasady zgodnie z przepisem artykułów 498 § 2 kodeksu cywilnego wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Nie budzi jednak wątpliwości, że o zakresie potrącenia a w konsekwencji wysokości umarzanych zobowiązań decyduje strona, która z niego korzysta. Istnieje bowiem możliwość, że przedstawi ona do potrącenia niecałą przysługującą jej wierzytelność, ale tylko odpowiednią jej część. Aby dokonać potrącenia należy złożyć odpowiednie oświadczenie drugiej stronie oświadczenie o potrąceniu, które ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Oświadczenie o potrąceniu jest oświadczeniem materialno-prawnym.

Najczęściej zarzut potrącenia w sporach kredytobiorców z bankami co do unieważnienia umowy frankowej pojawia się w czterech sytuacjach.

1. Bank podnosi zarzut potrącenia w odpowiedzi na pozew o unieważnienie umowy kredytu frankowego.
2. Frankowicz, który wszczął postępowanie o unieważnienie umowy frankowej, mimo że w jego sprawie nie zapadł jeszcze prawomocny wyrok składa oświadczenie o potrąceniu bankowi w odpowiedzi na wezwanie przez bank do zapłaty kapitału kredytu umowy.
3. Jedna bądź druga strona składa oświadczenie o potrąceniu po zapadnięciu prawomocnego wyroku, celem wzajemnego rozliczenia się z przysługujących świadczeń.
4. Frankowicz i bank dokonują wzajemnego potrącenia w ramach ugody.

W artykule skupimy się na sytuacji numer 2.

Skutkiem potrącenia, jak wcześniej wspomniano, jest wzajemne umorzenie wierzytelności obu stron umowy kredytu, która została uznana za nieważną. Umorzenie to dotyczy niższej z wierzytelności, ale ważne jest to, że następuje nie w momencie złożenia potrącenia, lecz wcześniej – w dniu, kiedy stała się wymagalna wierzytelność frankowicza.

Jeśli roszczenia frankowicza były już wymagalne przed tym, jak bank zażądał zwrotu kapitału (na przykład, gdy frankowicz wysłał reklamację do banku lub złożył pozew), to spłacane dalej raty kredytu, które nie są objęte procesem sądowym, mogą zostać zgłoszone do banku w trakcie trwania procesu, pod warunkiem, że kredytobiorca szybko dostarczy odpowiednią dokumentację. Jeżeli frankowicz złoży oświadczenie o potrąceniu przed upływem terminu wyznaczonego przez bank, to bank nie będzie mógł naliczyć żadnych odsetek za opóźnienie. Niestety, w takim przypadku kredytobiorca również nie uzyska od banku odsetek za opóźnienie od umorzonej kwoty.

Warto zaznaczyć, że w większości spraw frankowych dotyczących unieważnienia umowy, późniejsze spłaty rat, które zostały dokonane po otrzymaniu zaświadczenia wykorzystywanego do pozwu, nie pokrywają całego kapitału. W związku z tym, konieczne jest potrącenie kwot objętych pozwem oraz odsetek, które zostały do tej pory naliczone. W ten sposób frankowicz niejako „umorzy” swoje roszczenia odsetkowe i część roszczenia głównego.

Sprawy frankowe są skomplikowane i wymagają specjalistycznej wiedzy prawniczej. Adwokat Aleksandra Wadzińska-Chwalba wyjaśnia:

Bezpłatna analiza umowy kredytowej oferowana przez Kancelarię Behrendt i Wspólnicy to pierwszy krok, który może pomóc kredytobiorcom ocenić, czy umowa kredytowa zawiera nieprawidłowości, które mogą być podstawą do unieważnienia umowy kredytu CHF. Dzięki profesjonalnej pomocy prawnej frankowicze mogą skutecznie dochodzić swoich praw i zabezpieczyć się przed dalszymi roszczeniami banków.

Zarzut potrącenia w sprawach kredytów frankowych to skuteczny sposób na rozliczenie wzajemnych roszczeń między frankowiczami a bankami. Dzięki zastosowaniu tego mechanizmu, kredytobiorcy mogą uniknąć naliczania odsetek za opóźnienie oraz zabezpieczyć się przed dodatkowymi kosztami. Kancelaria Behrendt i Wspólnicy z Gdańska, specjalizująca się w sporach frankowych, rekomenduje zastosowanie potrącenia jako skutecznego narzędzia do ograniczenia zobowiązań frankowiczów wobec banków.

Nie masz pewności, czy Twoja umowa również zawiera wady? Wątpliwości te rozwieje bezpłatna analiza umowy, na którą możesz liczyć, poszukując pomocy w Kancelarii Behrendt i Wspólnicy.

Autorzy: Radca Prawny Małgorzata Wełniak, Radca Prawny Marcin Ryngwelski, Adwokat Aleksandra Wadzińska-Chwalba, Redakcja: Aleksandra Szlacheta